โรคออทิสติก เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของสมองที่ทำให้เกิดอาการผิดปกติ 3 ด้านใหญ่ ๆ ได้แก่ ด้านภาษา การสื่อสาร ทักษะทางสังคม และเกิดพฤติกรรมซ้ำๆ โดยสามารถสังเกตพบได้ก่อนอายุ 3 ขวบ รวมถึงมีพฤติกรรมที่มีขีดจำกัด มีการแสดงออกที่ผิดปกติจากเด็กทั่วไป เด็กออทิสติกสามารถเรียนรู้ มีความรู้สึกที่จะรัก ผูกพัน มอบความห่วงใยให้คนอื่นที่เขารักได้ เพียงแต่การแสดงออกของความรักของเด็กออทิสติกอาจจะมีน้อยหรือมากไม่เท่ากัน และอาจแสดงออกมาแตกต่างจากคนทั่วไป

พฤติกรรมน่าสงสัยว่าเด็กๆ อาจเป็นโรคออทิสติก สังเกตจากความผิดปกติ ดังนี้

• ความผิดปกติด้านสังคม ได้แก่ ไม่สบตา ชอบเล่นคนเดียว สนใจสิ่งของมากกว่าคน ไม่เข้าใจอารมณ์ความรู้สึกผู้อื่น เฉยเมยไม่แสดงอารมณ์
• ความผิดปกติด้านภาษา ได้แก่ พูดช้า หรือไม่พูดเลย มีภาษาแปลกๆ ไม่ชี้นิ้วบอกเวลาอยากได้อะไร
• ความผิดปกติด้านพฤติกรรม ได้แก่ ทำอะไรซ้ำๆ ปรับตัวยาก ทำกิจวัตรต้องมีขั้นตอนเหมือนเดิมหมกมุ่นแต่เรื่องที่ตนเองสนใจ

ถ้าพบสิ่งผิดปกติเหล่านี้มากกว่า 2 อย่าง ให้นึกถึงโรคออทิสติก และควรให้การช่วยเหลืออย่างเหมาะสมทันที

พฤติกรรมที่ผิดปกติ คือ

1. ไม่สนใจสิ่งแวดล้อมและคนอื่น เล่นกับเด็กอื่นไม่เป็น
2. ไม่สามารถชี้นิ้วบอกความต้องการได้
3. เล่นสมมติไม่เป็น
4. ไม่สามารถมีพฤติกรรมแสดงความสนใจร่วมกับบุคคลอื่นได้

หากพ่อแม่สงสัยว่าลูกเป็นออทิสติกหรือไม่ ควรพาลูกไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อวินิจฉัยและหาทางช่วยเหลือที่เหมาะสม เนื่องจากหากตรวจพบตั้งแต่ช่วง 2 ขวบปีแรก จะทำให้ผลการรักษาดีมาก รู้เร็ว รักษาเร็ว พัฒนาการดี แม้ไม่หายขาดแต่เด็กจะมีพัฒนาการด้านต่างๆ ดีขึ้น ช่วยเหลือตนเองได้ เข้าโรงเรียนได้ตามวัย

การช่วยเหลือลูกออทิสติก  

เนื่องจากโรคนี้มีความบกพร่องหลายด้าน คุณพ่อคุณแม่จำเป็นต้องให้ความช่วยเหลือลูกอย่างรอบด้าน โดยเน้น

1. ทักษะด้านสังคม เป้าหมายเพื่อการเข้าหาและตอบสนองผู้อื่น โดยฝึกผ่านกิจวัตรในชีวิตประจำวัน ฝึกให้รู้จักสัมพันธ์กับสมาชิกในบ้าน ฝึกให้เล่นกับเพื่อนเด็กๆ ด้วยกันที่บ้าน และให้เข้ากลุ่มกับเพื่อนที่โรงเรียน
2. ทักษะการสื่อสาร เป้าหมายเพื่อการสื่อความต้องการด้วยการใช้คำพูดและ/หรือท่าทาง โดยสอนลูกที่บ้านตัวต่อตัว สอนพูดผ่านกิจวัตรประจำวัน ให้ฝึกกับครูฝึกพูด หรือสอนด้วยรูปภาพ
3. ฝึกพฤติกรรมที่เหมาะสมและลดพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ฝึกในชีวิตประจำวันโดยให้วิธีทางพฤติกรรมบำบัด ขอคำแนะนำจากแพทย์

เด็กออทิสติกก็มีความรู้สึกนึกคิดเหมือนเด็กทั่วไป เพียงแต่ไม่สามารถแสดงออกได้อย่างเหมาะสม เด็กยังต้องการความรัก ความเข้าใจ และการยอมรับ เช่นกัน เราจึงควรเรียนรู้ เข้าใจ และยอมรับในความแตกต่างของเด็กแต่ละคน พร้อมให้ความช่วยเหลือเพื่อให้พวกเขามีพัฒนาการที่ดีขึ้น สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

แหล่งที่มา  : สาระน่ารู้สุขภาพจิต ประชาสัมพันธ์กรมสุขภาพจิต 

  : คู่มือสำหรับพ่อแม่/ผู้ปกครอง. สถาบันราชานุกูล.2558

ขอบคุณภาพประกอบจาก freepik