เนื่องด้วยการดำเนินชีวิตของผู้หญิงในปัจจุบัน มีระดับการศึกษา มีความสามารถ มีโอกาสในการทำงานในระดับที่สูงมากขึ้น เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ส่งผลให้แต่งงานช้า ตั้งครรภ์และมีบุตรในช่วงที่มีอายุ โดยผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมาก คือ ในช่วงอายุ 35 ปีขึ้นไป มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่อปัญหาสุขภาพ อันตรายต่อคุณแม่และทารกในครรภ์เพิ่มมากขึ้น รวมทั้งลูกยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติของโครโมโซม การเกิดของกลุ่มอาการดาวน์ซินโดรมมากขึ้นด้วยเช่นกัน

ผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมากเสี่ยงอะไรบ้าง

การตั้งครรภ์เมื่ออายุมากส่งผลกระทบต่อผู้หญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ ดังนี้

1. การแท้งบุตร ผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมากมีโอกาสแท้งบุตรได้สูงกว่าผู้หญิงตั้งครรภ์อายุน้อย
2. ภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ อาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิต หากได้รับการดูแลที่ไม่ถูกต้องทั้งในขณะตั้งครรภ์ ขณะคลอด และในระยะหลังคลอด โดยภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อย ได้แก่

• เบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ เพราะในช่วงตั้งครรภ์ ร่างกายจะนำอินซูลินไปใช้ได้ไม่เต็มที่จึงอาจทำให้ระบบควบคุมน้ำตาลในเลือดผิดปกติจนเกิดโรคเบาหวานตามมา
• ครรภ์เป็นพิษ เป็นภาวะของผู้หญิงตั้งครรภ์ที่เกิดความดันโลหิตสูง ทั้งที่ไม่เคยเป็นความดันโลหิตสูงมาก่อน ร่วมกับภาวะโปรตีนสูงในปัสสาวะ
• รกเกาะต่ำ เป็นภาวะที่รกเกาะอยู่ที่ผนังมดลูกส่วนล่าง หรือใกล้ปากมดลูก เมื่อเข้าสู่ระยะใกล้คลอด มดลูกจะขยายขนาดใหญ่ขึ้นมาก ปากมดลูกจะเริ่มบางและยืดขยายออก รกที่เคยเกาะแน่นก็จะมีรอยปริและเกิดแยกตัว ทำให้มีเลือดออกทางช่องคลอด ถ้ารกเกาะต่ำมากหรือไปขวางปากมดลูก อาจทำให้ตกเลือดจนเสี่ยงต่อภาวะช็อก หรือทารกในครรภ์ขาดออกซิเจนและเสียชีวิตในครรภ์ได้
• ท้องนอกมดลูก เป็นการตั้งครรภ์ผิดปกติที่ตัวอ่อนฝังตัวนอกโพรงมดลูก ตัวอ่อนจึงไม่สามารถเจริญเติบโตได้ ซึ่งอาจมีผลเสียต่อท่อนำไข่และอาจอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้ สาเหตุเกิดจากการอักเสบของท่อนำไข่ ส่งผลให้เกิดพังผืดจนท่อนำไข่ตีบแคบและผิดรูป ตัวอ่อนจึงไม่สามารถเคลื่อนผ่านไปได้ในเวลาที่เหมาะสม
• การคลอดก่อนกำหนด การคลอดเมื่ออายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ โดยมีสาเหตุมาจากมดลูกบีบตัว ปากมดลูกเปิดและบางก่อนกำหนด การคลอดก่อนกำหนด ส่งผลให้ทารกที่คลอดออกมาอาจมีการเจริญเติบโตที่ไม่สมบูรณ์เต็มที่

ลูกเป็นดาวน์ซินโดรม ความเสี่ยงของผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมาก

ผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมาก ส่งผลให้ทารกในครรภ์มีความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติของโครโมโซม โดยเฉพาะการเกิดกลุ่มอาการดาวน์ซินโดรมเพิ่มสูงมากขึ้น ภาวะดาวน์ซินโดรมเกิดจากโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 ตัว ตัวอ่อนจึงเกิดความบกพร่องทางสติปัญญา และจะมีรูปร่างหน้าตาที่ผิดปกติ เช่น ตัวเตี้ย ศีรษะเล็ก ตาเฉียงขึ้น ดั้งจมูกแบน ใบหูเล็ก และต่ำ เป็นต้น

ผู้หญิงตั้งครรภ์เมื่ออายุมากต้องดูแลอย่างไร

เมื่อผู้หญิงตั้งครรภ์ตอนอายุมาก หรือ อายุ 35 ปี ขึ้นไป ถึงจะมีความเสี่ยงมาก หากฝากครรภ์เร็ว ได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากแพทย์จะสามารถคำนวณอายุครรภ์ กำหนดวันคลอดและประเมินความเสี่ยงเบื้องต้นได้ โดยจะต้องเข้ารับการตรวจ เช่น

1. การตรวจเลือด ตรวจภาวะเบาหวานและความดันโลหิตสูง และตรวจภายในเพื่อประเมินความเสี่ยงต่างๆ

เช่น มะเร็งปากมดลูก เอดส์ กามโรค ตับอักเสบ และคัดกรองโรคธาลัสซีเมีย เป็นต้น

2. ตรวจภาวะแทรกซ้อนด้วยอัลตราซาวนด์ โดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง ตรวจดูโครงสร้างร่างกายทารกในครรภ์ สามารถประเมินความผิดปกติของทารกได้ตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า รวมถึงความผิดปกติของหัวใจโดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ (Maternal Fetal Medicine – MFM)
3. การเจาะเลือดตรวจคัดกรองภาวะผิดปกติของโครโมโซม หรือคัดกรองภาวะดาวน์ซินโดรมด้วย NIPT โดยไม่ต้องเจาะน้ำคร่ำ แต่หากตรวจพบความเสี่ยงอาจต้องมีการเจาะน้ำคร่ำเพิ่มเติม
4. การตรวจคัดกรองภาวะคลอดก่อนกำหนด และภาวะครรภ์เป็นพิษ

อย่างไรก็ตามเมื่อตั้งครรภ์ในช่วงอายุที่มาก การปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตั้งครรภ์ การเข้ารับการตรวจสุขภาพและ ตรวจหาความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ รวมทั้งการดูแลตัวเองในระหว่างตั้งครรภ์ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ และหมั่นพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอจะช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อทั้งแม่และลูกได้