เมื่อไรเรียกว่าเด็กเริ่มเป็นหนุ่มสาวตามวัย?

โดยปกติเด็กหญิงเริ่มเป็นสาวเมื่ออายุ 8-13 ปี โดยการเริ่มเป็นสาวสังเกตจากการที่เด็กเริ่มมีเต้านมพัฒนาขึ้นเป็นตุ่มหรือก้อนเล็กๆ ใต้ลานหัวนมขนาด 1-2 เซนติเมตร โดยขึ้นทีละข้างหรือสองข้างพร้อมกันก็ได้ เด็กบางคนจะบ่นเจ็บบริเวณหัวนม ในช่วงนี้เด็กจะสูงเร็วขึ้น เต้านมจะค่อยๆ ขยายขนาดขึ้น เมื่อเต้านมโตจนขนาดใกล้เคียงผู้ใหญ่ เด็กจะเริ่มมีประจำเดือนครั้งแรก ซึ่งระยะเวลาจากที่เริ่มมีเต้านมขึ้นจนมีประจำเดือนครั้งแรกมักใช้เวลาประมาณ 1.5 - 3 ปี โดยประจำเดือนเป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าเด็กมีความสูงเกือบเต็มที่แล้ว คือกระดูกใกล้ปิด เหลือความสูงที่จะเพิ่มขึ้นได้อีกประมาณ 4-8 เซนติเมตร แต่ประจำเดือนไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้กระดูกปิดหรือหยุดสูง

ส่วนเด็กชายปกติเริ่มเป็นหนุ่มเมื่ออายุ 9-14 ปี โดยจุดเริ่มของการเป็นหนุ่ม คือการมีอัณฑะขยายขนาดขึ้นซึ่งบ่อยครั้งผู้ปกครองอาจไม่ได้สังเกต พราะยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงของอวัยวะเพศและยังไม่มีขนหัวหน่าว เมื่ออัณฑะเริ่มโตมากขึ้นผลิตฮอร์โมนเพศชายมากขึ้น อวัยวะเพศจะขยายขนาดร่วมกับมีขนหัวหน่าวขึ้น เด็กจะสูงเร็วเมื่อเป็นหนุ่มตอนกลาง และเมื่อเป็นหนุ่มตอนปลาย จะมีเสียงแตก หนวดเครา และความสูงใกล้หยุด

เมื่อไรเรียกว่าเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย?

เด็กหญิงมีเต้านมขึ้นก่อนอายุ 8 ปี หรือมีประจำเดือนก่อนอายุ 9 ปี และเด็กชายมีอวัยวะเพศใหญ่ขึ้น หรือมีขนหัวหน่าวหรือสิวก่อนอายุ 9 ปี ทั้งเด็กหญิงและเด็กชายจะมีความสูงเพิ่มขึ้นเร็ว หากมีอาการดังกล่าวควรปรึกษากุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อ

แพทย์จะวินิจฉัยการเป็นหนุ่มสาวก่อนวัยได้อย่างไร?

1. อาศัยการชักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจเพิ่มเติม ซึ่งประกอบด้วยการเอกซเรย์มือและข้อมือซ้าย เรียกว่า อายุกระดูก เพื่อประเมินการเติบโตว่าเหลือโอกาสที่จะสูงอีกเท่าไรและเพื่อสนับสนุนการวินิจฉัยภาวะหนุ่มสาวก่อนวัยโดยเด็กที่เป็นหนุ่มสาวก่อนวัยมักจะมีอายุกระดูกมากกว่าอายุจริง
2. การตรวจระดับฮอร์โมนในเลือด เด็กที่เป็นหนุ่มสาวก่อนวัยจะมีระดับฮอร์โมนสูงขึ้นเช่นเดียวกับเด็กที่เป็นหนุ่มสาวตามวัย

การพาลูกไปฉีดยาหยุดประจำเดือน ทำให้สูงขึ้น หรือ มีความสูงตอนเป็นผู้ใหญ่มากขึ้นจริงหรือ?

ยาฉีดหยุดประจำเดือนดังกล่าว มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า GnRH analog โดยทั่วไป ยานี้ใช้สำหรับรักษาการเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย โดยจะช่วยยับยั้งการพัฒนาลักษณะการเป็นหนุ่มสาวในเด็กและช่วยทำให้ความสูงตอนเป็นผู้ใหญ่เหมาะสมกับศักยกาพของพันธุกรรม (เนื่องจากเด็กที่เป็นหนุ่มสาวก่อนวัยบางคนจะตัวเตี้ยตอนเป็นผู้ใหญ่ เพราะกระดูกปิดเร็วกว่าที่ควรจะเป็น) แต่การฉีดยานี้ในเด็กที่เป็นหนุ่มสาวตามวัยเพื่อชะลอการมีประจำเตือนหรือเพื่อหยุดประจำเดือนไม่ช่วยทำให้ความสูงตอนเป็นผู้ใหญ่มากขึ้นกว่าศักยภาพของพันธุกรรม

การกินไก่หรืออาหารบางชนิดทำให้เด็ก เป็นหนุ่มสาวก่อนวัยได้หรือไม่?

ไม่มีข้อมูลยืนยันว่าการกินอาหารหรือเนื้อสัตว์ต่างๆ เป็นสาเหตุให้เด็กเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย อย่างไรก็ตาม อาจมีการปนเปื้อนของฮอร์โมนเพศหญิงในเนื้อสัตว์บางชนิดได้ในปัจจุบัน

ที่มา : ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล 

ขอบคุณภาพประกอบจาก freepik