โรค RSV คือโรคอะไร มีอาการอย่างไร

RSV คือโรคติดเชื้อไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) ในระบบทางเดินหายใจทั้งส่วนบน (หลอดลม) และส่วนล่าง (ปอด) เป็นโรคติดต่อผ่านการหายใจเอาละอองเสมหะของผู้ป่วยที่ติดเชื้อ RSV เช่น น้ำมูก น้ำลาย หรือ สัมผัสสิ่งแวดล้อม

ที่ปนเปื้อนสารคัดหลั่ง เช่น โต๊ะ เก้าอี้

RSV มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ เช่น ไข้ ไอ น้ำมูก เสมหะ ถ้าอาการรุนแรงขึ้นจะมีอาการ หอบ เหนื่อย หายใจมีเสียงวี้ด  ในผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว ดังข้างต้น สามารถเกิดอาการรุนแรงได้ เช่น มีภาวะปอดติดเชื้อจนกระทั่งระบบหายใจล้มเหลวทำให้มีความจำเป็นต้องใส่ท่อช่วยหายใจ หรือเสียชีวิต

RSV เกิดได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ โดยมักจะมีอาการรุนแรงในผู้สูงอายุมากกว่าในเด็ก

โรค RSV มีการแพร่เชื้ออย่างไร

• เชื้อ RSV สามารถแพร่กระจายได้ง่ายและเร็วกว่าเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ และ เชื้อโควิด ผู้ติดเชื้อ 1 คน สามารถแพร่กระจายไปได้ถึง 3 คน
• เด็กมักมีการแพร่เชื้อจากการสัมผัสที่โรงเรียน และนำเชื้อมาให้คนในบ้านรวมถึงผู้สูงอายุและผู้ปกครอง
• ผู้ใหญ่มีโอกาสการติดเชื้อ RSV มากกว่าเด็กแต่มักไม่ได้รับการวินิจฉัยโรคโดยส่วนใหญ่จะไปตรวจหาเชื้อ

ไข้หวัดใหญ่ หรือ โควิดแทน

• เชื้อไวรัส RSV มักระบาดช่วงฤดูกาลที่มีความชื้นเพิ่มขึ้น หรือ อุณหภูมิลดลง ตั้งแต่เดือน กรกฎาคม – พฤศจิกายน

ความรุนแรงของโรค RSV ในผู้สูงอายุ

การติดเชื้อ RSV เป็นปัจจัยสำคัญของอาการกำเริบในโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และ โรคหอบหืด พบอัตราการนอนโรงพยาบาลของผู้ป่วยสูงอายุโรคดังกล่าวอยู่ที่ 11.4% และ 7.2% ตามลำดับ

ข้อมูลจากศูนย์ควบคุมและการป้องกันโรคของสหรัฐอเมริกา (CDC) พบว่าในกลุ่มผู้ที่อายุมากกว่า 50 ปี และมีโรคประจำตัวดังต่อไปนี้จะมีโอกาสการนอนโรงพยาบาลด้วยการติดเชื้อ RSV มากกว่าผู้ที่ไม่มีโรคประจำตัว เช่น

ㆍโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง 4.6 เท่า

ㆍโรคหัวใจขาดเลือด 2.4 เท่า

ㆍโรคไตเรื้อรัง 6.5 เท่า

ㆍโรคเบาหวาน 2 เท่า

ㆍโรคอ้วน ที่มี BMI มากกว่า 40 เพิ่ม 2.8 เท่า

สถานการณ์โรค RSV ในประเทศไทย/โลก จำนวนผู้ติดเชื้อ และ อัตราการเสียชีวิต

• ข้อมูลทั่วโลกพบว่าในผู้ป่วยสูงอายุที่ติดเชื้อ RSV มีประมาณ 470,000 รายต่อปี ที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
• ข้อมูลในประเทศไทย พบอัตราเสียชีวิตจากโรค RSV ในผู้ใหญ่ ประมาณ 12% ซึ่งมากกว่าเมื่อเทียบกับอัตราการ

ตายในเด็ก 0.12%

มีแนวทางรักษาโรค RSV ได้อย่างไร

โรค RSV ยังเป็นโรคที่ไม่มียารักษาโดยเฉพาะผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อ RSV จึงมักไม่ได้รับการวินิจฉัยและเป็นการรักษาตามอาการ เมื่อไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้

มีแนวทางป้องกันโรค RSV ได้อย่างไร

RSV เป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ทั่วไป จึงควรป้องกันอย่างเหมาะสม และ ฉีดวัคซีน ในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงสามารถป้องกันได้โดยการหมั่นล้างมือบ่อยๆ สวมหน้ากากอนามัย ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น ไม่คลุกคลีกับผู้ป่วย เว้นระยะห่างระหว่างบุคคล และ รับวัคซีนตามคำแนะนำของแพทย์

วัคซีน RSV ในผู้ใหญ่จะช่วยลดความรุนแรงของอาการ และป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อ RSV และเนื่องด้วยยังไม่มียารักษาเฉพาะโรค การป้องกันและลดความเสี่ยงให้ผู้ป่วยจึงมีความสำคัญ โดยเฉพาะผู้ป่วยกลุ่มที่มีโรคทางเดินหายใจ เช่น โรคหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคอื่นๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต